Cevat Sağlam



24.4.11

TEMİZLİK


TEMİZLİK
   İçinde yaşadığımız dünya her varlık,kendi kendini ya da bir diğerini temizlemek suretiyle,tabiatın,dolayısıyla insanın sağlıklı kalabilmesine hizmette bulunmaktadır.
   Hava,ağaçlar sayesinde temizlenmekte;sular,buharlaşıp tekrar yağış olmak suretiyle veya bazı küçük canlılar(mikroorganizmalar)sayesinde arınmaktadırlar.Vücudumuzdaki kan,kalbin ve akciğerin çalışmalarıyla temizlenmektedir.
  İnsanlar,hizmetlerine sunulan tabiata zarar vermedikleri,onu kirletmedikleri ve korudukları sürece ondan azamî derecede yararlanabilirler.
   Ne var ki,tabiata bilinçli ya da bilinçsiz olarak en çok zarar veren yine insanlar olmuştur.Havayı,suyu kirleten,ormanları tahrip eden insanlar,kendilerine ve gelecek nesillere sağlıksız bir hayat hazırlamaktadırlar.İnsanların temizlik kurallarına riayet etmemesi,onlarda sadece bedenî değil,aynı zamanda ruhî dengesizlikler de meydana getirir.Sağlıksız bir beden ve zayıf bir ruh ile insanlar,ne dünyevî ne de uhrevî vazifelerini yerine getirebilirler.
   Dinimizin bize hedef gösterdiği temizlik,çok geniş kapsamlıdır.Beden temizliği,ruh temizliği,elbise temizliği,yiyecek ve içeceklerin temizliği,çevre temizliği gibi hususlar,hep bu alana girerler.Temizliği imandan sayan yüce dinimize gönül vermiş bir kimsenin,oturduğu,çalıştığı,gezip dolaştığı yerleri ve akarsuları kirletmesi düşünülemez.
   Müslüman aynı zamanda ruh temizliğine de en azından maddî temizlik kadar önem verir.Ruhu kötü düşüncelerden,batıl inançlardan,ihtiraslardan,vehimlerden arındırmaya,sevgi ve şefkat duygularıyla donatmaya büyük gayret eder.
Âlemlere rahmet ve insanlığa örnek Sevgili Peygamberimiz,Müdessir Sûresinin 4.ayetinde"Elbiselerini temiz tut"(1)meâlindeki İlâhî buyruğa muhatap olmuş,Bakara Sûresinin 22.ayetinde de ise,temizlenenlerin,Cenab-ı Hak'kın sevgisine erişebilecekleri belirtilmiştir.(2)Maide Sûresinin 5.ayetinde de müslümanların namaz için temizliğe şöyle davet edilmişlerdir:

   "Ey iman edenler!Namaz kılmaya kalktığınız zaman yüzlerinizi,dirseklerinize kadar ellerinizi,başlarınızı meshedip,topuklara kadar ayaklarınızı yıkayın.Eğer cünüp oldunuz ise,boy abdesti alın.Hasta,yahut yolculuk halinde bulunursanız,yahut biriniz tuvaletten gelirse,yahut da kadınlara dokunmuşsanız(cinsi birleşme yapmışsanız)ve bu hallerde su bulamamışsanız temiz toprakla teyemmüm adin de yüzünüzü ve(dirseklere kadar)ellerinizi onunla meshedin.Allah size herhangi bir güçlük çıkarmak istemez;fakat sizi tertemiz kılmak ve size (ihsan ettiği)nimetini tamamlamak ister;umulur ki şükredersiniz."(3)
   Peygamber Efendimizin temizlik konusundaki hadislerinden bazıları da meâl olarak şöyledir:
   "...Allah temizdir,temizliği sever"(49,"Haftada bir gün,başını ve bedenini yıkaması,her müslüman üzerinde Allah'ın hakkıdır"(5),"Sizden biriniz saçı varsa tarayıp,temiz tutsun"(6),"Ümmetime sıkıntı vermekten çekinmeseydim,her namazda misvak yani diş fırçası kullanmalarını emrederdim"(7),"Temizlik imanın yarısıdır.(8)
   Hadis-i Şerifte temizliğin imanla birlikte  anılmasının şüphesiz önemli bir sebebi,Yaratıcı'nın eseri olan tabiatta ve kendi vücudumuza zarar vermekten kaçınmanın ve onları korumanın ancak,Yüce Mevlâ'ya olan sağlam bir imanın göstergesi olduğudur.
   Temizlik imandan sayıldığı gibi,birçok ibâdetlerin kabulünde de şarttır.Nitekim cünüp olan kimse namazdan önce gusul abdesti,cünüp olmayan da abdest almakla yükümlüdür.Bunun gibi abdestsiz olarak Kâbe'yi ziyaret etmek de caiz değildir.
   Resul-i Ekrem(S.A.V.),temizliğin sağlık,sağlığın ise huzurlu bir hayat olduğunu şu meâldeki hadisleriyle bildirmişlerdir:
   "Yemekten sonra eli kirli iken yatağına yatan kimse hastalanırsa,suçu kendisinden başkasında aramasın"(9),"İnsanların çoğunun aldandığı(ve kıymetini tekdir edemediği)iki nimet vardır.Vücut sağlığı,boş vakit"(10),"Temizliğe devam et ki rızkına genişlil verilsin."
   Buraya kadar sunduğum,bizi maddî ve manevî temizliğe davet eden Allah ve Peygamber buyruklarından açıkça anlaşılacağı gibi,temizlik et ve kemik misâlî müslümanın ayrılmaz bir parçasıdır.Zira,imanımızın kemâli,ibadetlerimizin kabûlü,sağlığımızın devamı,rızkımızın bereketi,her yönden tertemiz olmamıza bağlıdır.Bu sebeple ruhumuzu,bedenimizi,evimizi,barkımızı,işimizi,aşımızı ve çevremizi temiz tutmaya gayret etmeliyiz.Böyle yaparsak sağlıklı ve huzurlu yaşayacağımız gibi,Cenab-ı Hakk'ın hoşnutluğunu da kazanabiliriz.



_________________________________________
1-Müdessir Sûresi;ayet:1-7
2-Bakara Sûresi;ayet:222
3-Maide Sûresi;ayet:6
4-Tac Tercemesi,3/304
5-250 Hadis,sf:116
6-250 Hadis,sf:29
7-Tac Tercemesi,1/282
8-Riyazü's-Salihîn Tercemesi,2/366
9-Feyzü'l-Kadir,6/92(Buh.Müs.)
10-Tecrid-i Sarih Terc.12/357