SEYAHAT ETMEK VE MİSAFİRPERVERLİK
İslâmiyet konukseverliği,yolcuya ikramda bulunmayı emreder.Bu hususa,Nisâ Sûresi’nin 36.ayetinde belirlenen önemli görevlerimiz arasında şöyle değinilmiştir:
“Allah’a ibadet edin ve O’na hiçbir şeyi ortak koşmayın.Ana-babaya,akrabaya,yetimlere,yoksullara,yakın komşuya,uzak komşuya,yakın arkadaşa,yolcuya,ellerinizin altında bulunanlara(köle,cariye,hizmetçi ve benzerlerine)iyi davranın;Allah kendini beğenen ve daima böbürlenip duran kimseyi sevmez.”(1)Hazreti Peygamber de bu konuda mealen:
“…Allah’a ve ahiret gününe iman eden kimse,misafirlerine ikram etsin…”(2)buyurmuşlardır.Yüce Rabbimizin ve sevgili Peygamberimizin bu emir ve tavsiyelerine uyan kimseler,konukseverliği kutsal bir görev bilir;misafiri âdeta İlâhî bir armağan sayarak onu”Tanrı misafiri”diye güleryüzle karşılar;elden geldiğince izzet ve ikramda bulunarak rahat ettirmeye çalışır.Halk arasında söylene gelen “Misafir kendi kısmeti ile gelir”sözü,misafirin konak yerine hayır ve bereket getirdiğine inanmanın ve ona yapılan hizmetleri azımsamanın gönül alıcı ifadeleridir.
Gelen misafir bir akrabamız,arkadaşımız,komşumuz,tanıdık veya tanımadık herhangi bir kimse olabilir.Bunlardan başka bir de dış ülkelerden memleketimize gelen ziyaretçiler de vardır ki onlara da iyi davranmalı,elden geldiğince yardımcı olmalı,hiç olmazsa güleryüz göstermeli ve onlara bir malı gerçek değerinden fazlaya satmamalıyız.Unutulmamalıdır ki,gittiğimiz ülkelerde ya da yerlerde iyi karşılanmak bizim nasıl hoşumuza gidiyorsa,bize gelen misafirler de iyi karşılanmaktan hoşnut kalacaklardır.
Konukseverlik ve iyilikseverlikte eşsiz örnek olan Ensar’ın ulaştığı İlâhî övgüyü burada hatırlatmak isteriz.Ayet-i Kerim’e meali şöyle:
“Daha önceden Medine’yi yurt edinmiş ve gönüllerine imanı yerleştirmiş olan kimseler,kendilerine göç edip gelenleri severler ve onlara verilenlerden dolayı içlerinde bir rahatsızlık hissetmezler.Kendileri zaruret içinde bulunsalar bile onları kendilerine tercih ederler.Kim nefsinin cimriliğinden korunursa,işte onlar kurtuluşa erenlerdir.”(3)
İslâmiyet,misafirlere iyi davranmayı emrettiği gibi,müminleri,gezip dolaşmaya,seyahat etmeye de çağırır.Mülk Sûresi’nin 15.inci ayetinde:
“Yeryüzünü size boyun eğdiren O’dur.Şu halde yerin omuzlarında (üzerinde)dolaşın ve Allah’ın rızkından yeyin.Dönüş ancak O’nadır”(4)buyrularak istifademize sunulan dünyada,gezip dolaşmamız,helâl rızık kazanma yollarını aramamız bildirilmiş,dünyevî nimet peşinde koşarken,uhrevî hayatımıza da hazırlanmamız gerektiği,zira ne yaparsak yapalım sonucun Allah’a dönüp,hesap vermek olduğuna dikkat çekilmiştir.
“De ki:Yeryüzünde dolaşın,sonra (Peygamberleri)yalanlayanların sonunun nasıl olduğuna bakın!”(5),”De ki:Yeryüzünce gezin de,günahkârların âkibeti nice oldu görün!(6)meallerindeki ayetlerde ise,seyahat etmenin tarihten ibret almak için önemine işaret edilmiş,geçmiş milletleri sadece kültürleriyle,uygarlıklarıyla değerlendirmenin yeterli olmadığı,bunlarla birlikte,özellikle inançlarıyla,ahlâklarıyla ve yıkılış sebebiyle araştırarak bunlardan ders alınması gerektiği hatırlatılmıştır.
Uzak yerleri gezip görmek geçmişten ders almak için olduğu kadar sağlık ve ticaret için de önemlidir.Bir hadis-i şerifte mealen:
“Seyahat ediniz(böylelikle)sıhhat bulursunuz ve rızıklanırsınız.”(7)buyrulmuştur.
Sözün özü:Seyahat etmek sağlık için,rızıklanmak için,tarihten ibret almak için,bilgi ve görgünün artması için,uluslararası sanat,medeniyet ve kültür alışverişi için önemlidir.Gelen misafirlere elden geldikçe ikramda bulunmak,özellikle dış ülkelerden gelen konuklara karşı dinimizde,güzel örf ve adetlerimize uygun bir biçimde dürüst ve kibar davranmak hem millî hem de dinî bir görevdir.
Sohbetimizi iki hadis-i şerif mealiyle noktalayalım:
“Misafire hürmet ve riâyet vacibdir.”(8),”Misâfir rızkıyla beraber gelir ve hâne sahibinin günahlarını afva vesîle olarak gider.”(9)
____________________________________
1-Nisâ Sûresi;ayet:36
2-Tecrid-i sarih Terc.12/131
3-Haşr Sûresi;ayet:9
4-Mülk Sûresi;ayet:16
5-En’am Sûresi;ayet:11
6-Neml Sûresi;ayet:69
7-Ö.N.Bilmen,Hikmet Gonceleri 500 Hadis sh:136
8-Kenzü’l-İrfan sh:96 (Buharî savm,54;İbn Mace,edeb,5
9-Kenzü’l-İrfan sh:97 (Münâvî Künuzu’l hakaık,sh:82
